Zodra de zon zich laat zien, denken we meteen aan bescherming: zonnebrandcrème voor onszelf, voor kinderen… maar hoe zit dat met onze huisdieren? Ook bij dieren kan overmatige blootstelling aan zonlicht leiden tot verbranding, huidirritatie en zelfs huidkanker. Vooral op plekken waar de vacht dun is, of waar huid zichtbaar is, kan schade ontstaan. En die schade wordt vaak onderschat.

Waarom is zonnebrand bij dieren soms nodig?

Bij de meeste gezelschapsdieren biedt de vacht een natuurlijke bescherming tegen zonlicht. Maar er zijn uitzonderingen. Denk aan:

• Dieren met een dunne of witte vacht
• Kale plekken door aandoeningen zoals alopecia X of pemphigus
• Littekenweefsel of geschoren huid na een ingreep
• Roze neusruggen, oorschelpen of liezen
• Haarloze rassen of dieren met vitiligo

Zeker op zomerse dagen of tijdens vakanties in zonnige gebieden is de uv-belasting hoog. En juist die onbeschermde huidzones lopen risico op verbranding. In ernstigere gevallen kan dit zelfs leiden tot plaveiselcelcarcinoom, met name bij witte katten.

Hoe werkt zonnebrand bij dieren?

Net als bij mensen beschermt zonnebrandcrème bij dieren tegen uv-straling, met name tegen UV-A en UV-B. Langdurige blootstelling kan leiden tot haarverlies, roodheid, schilfering en een pijnlijk verdikte huid. Bij chronische zonschade neemt het risico op maligne huidtumoren toe.

Toch vraagt zonnebrand bij dieren om een andere benadering dan bij mensen. Een belangrijk verschil: dieren likken. Ingrediënten die in humane zonnebrandcrème veilig zijn voor mensen, kunnen bij orale opname toxisch zijn voor dieren.

Wat moet je vermijden in zonnebrandcrème voor dieren?

Bij het selecteren van een zonnebrandproduct is kennis van de veiligheid van zonnefilters essentieel. Enkele stoffen die je bij honden en katten moet vermijden:

• Zinkoxide – giftig bij opname, veelvoorkomende oorzaak van vergiftiging
• Cinnamaten (o.a. Octyl Methoxycinnamate) – hormoonverstorend en milieubelastend
• Oxybenzone – bekend om allergische reacties en mogelijk hormoonverstorend
• Salicylaten – schadelijk voor katten
• Nano titaniumdioxide – mogelijk problematisch bij inademing of opname

Daarnaast zijn parfum, geurstoffen, kleurstoffen en sommige plantenextracten (zoals citrus of tea tree) af te raden. In combinatie met zonlicht kunnen ze zelfs extra zonschade veroorzaken.

Let op: sprays zijn niet aanbevolen, vanwege het risico op inademing door dier én mens.

Wat is wél veilig en effectief?

Kies voor een product dat:

• Specifiek is ontwikkeld voor het desbetreffende diersoort
• Een minimaal SPF van 30 bevat
• Vrij is van zinkoxide, salicylaten en parfum
• Bij voorkeur wordt verpakt in een airless pompflacon om oxidatie van actieve ingrediënten te voorkomen

Let bij de ingrediënten op de aanwezigheid van:

• Hyaluronzuur (sodium hyaluronate) – hydrateert en ondersteunt de huidbarrière
• Pantenol (pro-vitamine B5) – kalmerend en hydraterend
• Allantoïne – verzacht en stimuleert celvernieuwing
• Vitamine E (tocopherol) en niacinamide – antioxidanten die schade door vrije radicalen helpen beperken

Klinische relevantie: wanneer adviseer je zonnebrand?

Als dierenarts kun je zonnebrandcrème adviseren bij:

• Dieren met voorgeschiedenis van zonschade of neoplasieën
• Katten met witte oorschelpen
• Honden met kale plekken (atopie, hotspots, littekens)
• Na chirurgisch scheren of behandeling van huidlaesies
• Dieren die mee op vakantie gaan naar zonnige gebieden

Smeer onbedekte huiddelen royaal in vóór blootstelling aan zon en herhaal regelmatig – zeker na zwemmen of wassen. Vermijd directe zon op het heetst van de dag.

Conclusie

Zonnebrand bij dieren is geen overbodige luxe, maar gericht preventief handelen. Niet elk dier heeft het nodig, maar voor specifieke huidtypes, rassen of omstandigheden is bescherming tegen uv-straling essentieel. Kies altijd voor een product dat is afgestemd op het dier, met veilige filters en hydraterende ingrediënten die de huid ook onder zonbelasting ondersteunen.